بالاخره آیین نامه اجرایی توزیع اینترنتی دارو البته با محدودیتهای نسبتا زیادی ابلاغ شد و از این به بعد پلتفرمهای اینترنتی میتوانند پس از نزدیک به 6 ما معطلی، به صورت آنلاین دارو را از داروخانهها به بیماران برسانند. نکته مهم این است که این پلتفرمها اجازه تبلیغ دارو و فراورده دارویی ندارند.
به گزارش ایدنا دستورالعمل حمل و عرضه دارو از طریق پلتفرمها وکسبوکارهای اینترنتی در 12 ماده و 10 تبصره گردآوری شده است. در این دستورالعمل سکوها (پلتفرمها) ملزم به احراز هویت کاربران از طریق اخذ رمز یکبار مصرف شماره همراه صاحب نسخه الکترونیکی هستند.
بر اساس این دستورالعمل، درج هرگونه تبلیغات و تشویق مستقیم و غیرمستقیم کاربران به مصرف فرآوردههای دارویی ممنوع بوده و هرگونه خرید، فروش یا انبارش دارو توسط سکوها ممنوع است. آنها فقط اجازه توزیع و انتقال دارو را دارند.
در این آییننامه اجرایی، اتخاذ هرگونه رویه ضدرقابتی و ایجاد ارجحیت غیرمکانی به داروخانهها توسط سکوها ممنوع بوده و به منزله تخلف سکو است همچنین دامنه خدمات حمل و عرضه دارو از طریق سکوها صرفا در حوزه نسخه الکترونیکی است و پذیرش سفارش حمل و عرضه دارو از طریق سکوها برای نسخ کاغذی ممنوع است.
چرا تبلیغات مممنوع است؟
اصولا تبلیغ دارو همیشه حساسیت بر انگیز بوده است. داروها به خاطر تاثیر قابل توجهی که در سلامت و بیماری دارند، باید با محدودیتها و نظارتهای دقیق تولید، عرضه و مصرف شود. بر همین اساس سازمان غذا و دارو در ایران و سازمانهای مشابه در امریکا روند کنترل گری شدید در فرایند تولید و مصرف دارو ایجاد کرده اند.
اما آیا تبلیغات خلاف این نوع رویه است؟ پاسخ به این پرسش آسان نیست. اما به نظر میرسد با توجه به این داروخانهها هم عمدتا وسایل آرایشی و بهداشتی و تقویتی عرضه میکنند، در فضای پلتفرمهای توزیع دارو نیز تحت تاثیر این موضوع، وظیفه اصلی به حاشیه برود و تبلیغات، عرضه دارو را تحت تاثیر قرار دهد.
این در حالی است که با توجه به تولید داروهای مختلف از سوی شرکتهای مختلف، ممکن است رقابت میان آنها برای توسعه بازار شکل بگیرد. صرف رقابت میان شرکتها، آسیب زا نیست و با این حال گویا قرار است فضای عمومی این سکوها، مستقیم و بدون واسطه تنها در خدمت توزیع دارو باشد.
پایان داروخانهها؟
به نظر میرسد در صورت توسعه سکوهای توزیع دارو، آرام آرام فضا برای تغییر در این صنف آغاز شده است. مناسبات اقتصادی موجب میشود تا با هدف عرضه ارزانتر و رقابتی، کسبوکارهایی تازه در حوزه تامین دارو شکل بگیرد. از این نظر، داروخانهها به عنوان مراکز فیزیکی عرضه دارو، آرام آرام جای خود را به مراکز عرضه بزرگتر با جانمایی متفاوت در شهر میدهند. به این ترتیب داروخانههای کوچک امروزی در خیابانهای اصلی جای خود را به مراکز بزرگ عرضه دارو در مناطق کم تردد و فرعی خواهند داد.