یکتانت به عنوان بزرگترین پلتفرم ارائه تبلیغات آنلاین در ایران گزارش سال 1402 را منتشر کرد که اطلاعات بسیار جالبی در خود دارد. از جمله این که در سال گذشته 630 میلیارد دلار هزینه کل تبلیغات دیجیتالی در جهان بوده و این پدیده نسبتا جدید تبلیغاتی می‌رود تا نزدیک به 70 دصد کل تبلیغات جهان را به خود اختصاص دهد.
به گزارش ایدنا (رسانه تبلیغات ایران) چنان که یکتانت در گزارش سالانه خود اعلام کرده، در ایران نیز تبلیغات دیجیتالی رشد قابل توجهی داشته و ارزش این بازار در سال 1402 برابر یا 11 هزار میلیارد تومان بوده است و این یعنی فضای دیجیتالی، بیش از 20 درصد کل بازار تبلیغات را در ایران به خود اختصاص می‌دهد. نکته جالب دیگر این که سال گذشته نزدیک به یک میلیون فروشگاه اینستاگرامی در کشور فعالیت داشته است. اینستاگرام که البته فیلتر است و امید می‌رفت با روی کار آمدن دولت دکتر مسعود پزشکیان و با تمهیدات شورای عالی فضای مجازی رفع فیلتر شود.
در ادامه جزئیات بیشتری از این گزارش را مرور خواهیم کرد.
گزارش یکتانت 1402 در یک نگاه
در جهان
سهم تبلیغات دیجیتال از کل صنعت تبلیغات: 68.8 درصد (5 درصد رشد نسبت به 2022)
ارزش بازار تبلیغات دیجیتال در جهان: 630 میلیارد دلار ( 10 درصد رشد نسبت به 2022)
پیش بینی ارزش بازار تبلیغات دیجیتال در 2024: 683 میلیارد دلار
پیش بینی ارزش بازار تبلیغات دیجیتال در 2025: 770 میلیارد دلار
بزرگترین بازار تبلیغات دیجیتالی: آمریکای شمالی با 303 میلیارد دلار
سهم آسیا و اقیانوسیه از بازار دیجیتال: 190 میلیارد دلار
سهم اروپا از بازار دیجیتال: 121 میلیارد دلار
سهم آمریکای جنوبی از بازار دیجیتال : 16.6 میلیارد دلار
سهم خاورمیانه از تبلیغات دیجیتالی: 8.3 میلیارد دلار
در ایران
ارزش کل بازار تبلیغات دیجیتال در ایران: 11 هزار میلیارد تومان 20 درصد بیشتر از 1401
سهم شبکه‌های اجتماعی از بازار تبلیغات دیجیتالی در ایران: 55.6 درصد
سهم تبلیغات پیامکی از بازار تبلیغات دیجیتالی در ایران: 15.7 درصد
سهم تبلیغات در سایت‌ها و اپ‌ها از بازار تبلیغات دیجیتالی در ایران: 11 درصد
سهم تبلیغات در VODها از بازار تبلیغات دیجیتالی در ایران: 6.5 درصد
میانگین استفاده روزانه کاربران ایرانی از اینترنت : ۴ ساعت
جزئیات گزارش یکتانت از تبلیغات در ایران
زومیت در گزارشی در این باره نوشته: یکتانت در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی رفتار کاربران اینترنت در ایران پرداخته است. طبق آمارهایی که در این گزارش ارائه شده میانگین مدت زمان استفاده کاربران از اینترنت در یک روز ۴ ساعت است. بیش از ۸۵ درصد از کاربران پیش از اینکه برای خرید حضوری یا آنلاین اقدام کنند درباره آنچه می‌خواهند بخرند در اینترنت تحقیق می‌کنند.
در میان انواع وسایل الکترونیک، تلفن همراه برای کاربران بیشترین کاربری و کتاب‌خوان کمترین کاربری را دارد. برای جست‌وجو در اینترنت و وب‌گردی اکثر کاربران تلفن همراه را به سایر وسایل الکترونیکی ترجیح می‌دهند. بعد از تلفن همراه دسکتاپ و پس از آن، تبلت‌ها محبوب‌تر از سایر وسایل هستند.
امور بانکی اصلی‌ترین دلیل استفاده کاربران ایرانی از اینترنت است
رسیدگی به امور بانکی، پیگیری اخبار و خرید اینترنتی، سه دلیل اصلی کاربران برای استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی عنوان شده است. استفاده از اینترنت برای انجام امور بانکی در میان نسل X بیشتر است. پیگیری اخبار هم دومین دلیل استفاده این گروه سنی از اینترنت است. نسل Z اما بیشتر برای بازی کردن، موسیقی گوش دادن، تماشای فیلم و سریال و وقت‌گذرانی از اینترنت استفاده می‌کند.
طبق گزارش یکتانت، زنان بیشتر از مردان از اینترنت برای ارتباط با خانواده و دوستان استفاده می‌کنند. در مقابل، مردان برای دنبال کردن اخبار، گوش دادن به موسیقی، وقت‌گذرانی، کسب درآمد و بازی کردن بیشتر از زنان از اینترنت استفاده می‌کنند.
نمودار دلایل استفاده کاربران ایرانی از اینترنت
به‌طور متوسط سر زدن به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها اولین کاری است که اکثریت کاربران با هر جنسیت، میزان تحصیلات و در هر سنی پس از بیدار شدن از خواب انجام می‌دهند. با این حال این کار در میان نسل Z پر تکرارتر از سایر گروه‌های سنی است و نسل Y هم بیشتر از نسل X بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب سراغ اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌رود.
چک کردن شبکه‌های اجتماعی از پرتکرارترین کارهای پیش از خواب هم محسوب می‌شود. بیش از نیمی از کاربران پیش از خواب سراغ اینترنت و چک کردن شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هایشان می‌روند اما این کار همچنان در میان اعضای نسل Z نسبت به سایر گروه‌های سنی اولویت بیشتری دارد.
یافته‌های یکتانت نشان می‌دهد در میان انواع پیام‌رسان‌های خارجی و داخلی تلگرام محبوب‌ترین است. ایتا در جایگاه دوم قرار دارد و واتس‌اپ با فاصله کمی از آن، در جایگاه سوم ایستاده است. روبیکا، بله، شاد و… هم در میان گروه‌های مختلف سنی کمتر از ۴۰ درصد استفاده دارند.
در میان سوپراپلیکیشن‌ها که همگی ایرانی هستند، اسنپ پرکاربردترین مورد برای همه گروه‌های سنی بوده است. سوپراپلیکیشن آپ جایگاه دوم و ایرانسل من جایگاه سوم را در اختیار دارد.
حضور کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی
طبق آمارهای یکتانت در سال ۱۴۰۲ مجموع تعداد فروشگاه‌ها در شبکه‌های اجتماعی بیش از ۱٫۲ میلیون مورد بوده است که بیش از ۹۶۰ هزار فروشگاه در اینستاگرام فعال بوده‌اند. بیش از ۱۱۰ هزار مورد از این فروشگاه‌ها هم در تلگرام فعالیت دارند. سهم روبیکا و روبینو هم به‌ترتیب ۱۰۰ هزار و ۸۰ هزار فروشگاه بوده است.
این آمارها نشان می‌دهد با وجود فیلترینگ، کسب‌وکارها همچنان بسترهای فیلترشده‌ای مثل اینستاگرام را به پلتفرم‌های داخلی ترجیح می‌دهند. اختلاف تعداد فروشگاه‌ها در اینستاگرام نسبت به روبیکا و روبینو و… این نکته را به وضوح نشان می‌دهد.
آمارها از افزایش تعداد صفحات کاربران و فروشگاه‌های ایرانی در اینستاگرام خبر می‌دهد
آمارهای این گزارش همچنین حاکی از آن است که حضور کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی مختلف خارجی و داخلی روند روبه‌رشدی داشته است. تعداد کاربران ایرانی اینستاگرام در سال گذشته ۴۵ میلیون کاربر تخمین زده شده؛ درحالی‌که در سال ۱۴۰۱ تعداد کاربران ۴۱ میلیون کاربر بوده است.
طبق این گزارش، تعداد کاربران تلگرام همان ۵۰ میلیونی است که در سال ۱۴۰۱ نیز برآورد شده بود. تعداد کاربران روبیکا از ۲۵٫۷ میلیون به بیش از ۴۲ میلیون کاربر رسیده و سروش پلاس هم که سال ۱۴۰۱، ۳۲٫۲ میلیون کاربر داشته، سال گذشته به ۳۷ میلیون کاربر رسیده است.
تعداد کاربران ایرانی در سوشال مدیا
تعداد پست‌های منتشرشده توسط ایرانی‌ها در اینستاگرام بیش از ۵۷۰ میلیون پست بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۲۹٫۵ درصدی را نشان می‌دهد. تعداد لایک‌های کاربران ایرانی در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ نیز ۸۶ درصد رشد کرده و به ۵۴۱ میلیارد لایک رسیده است. تعداد صفحات عمومی کاربران ایرانی در اینستاگرام با ۱۴ درصد رشد به بیش از ۷ میلیون صفحه و تعداد صفحه‌های شخصی هم به بیش از ۴۵ میلیون صفحه رسیده که رشد ۹٫۸ درصدی را نشان می‌دهد.
مجموع درآمد اینفلوئنسرها از شبکه‌های اجتماعی به ۶ هزار میلیارد تومان رسیده است
اکثر صفحات عمومی در اینستاگرام در حوزه «مد و پوشاک» (با ۱۳٫۳ درصد) فعالیت می‌کنند. صفحات مربوط به سبک زندگی حدود ۱۱ درصد، صفحات مربوط به افراد تأثیرگذار ۹ درصد و صفحات مربوط به اخبار هم ۸ درصد سهم دارند.
درآمد تقریبی صفحه‌های پرمخاطب و اینفلوئنسرهای ایرانی شبکه‌های اجتماعی از طریق تبلیغات در سال ۱۴۰۲ بیش از ۶ هزار میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که درآمد حاصل از تبلیغات توسط اینفلوئنسرها در سال ۱۴۰۱ حدود ۲ هزار میلیارد تومان بوده که نشان می‌دهد میزان این نوع از درآمد در طول یک سال سه برابر شده است.
حوزه فعالیت ۲۰ درصد از صفحات و اینفلوئنسرهای ایرانی شبکه‌های اجتماعی «خانواده و سبک زندگی» است. انتشار محتوا با موضوعات «مالی، اقتصادی و اخبار» و «سرگرمی و اوقات فراغت» هم جزو حوزه‌هایی هستند که بیشترین درآمد را داشته‌اند.
لباس و پوشاک بیشترین سهم را در خریدهای آنلاین دارد
کاربران برای خرید کالاهای گوناگونی از روش خرید آنلاین استفاده می‌کنند اما در میان همه انواع کالاها پوشاک بیشترین میزان خرید آنلاین را دارد. کتاب دومین دسته کالایی محبوب برای خرید اینترنتی است. محصولات آرایشی-بهداشتی، وسایل و لوازم خانگی و بلیط هواپیما و قطار و اتوبوس هم در رتبه‌های بعدی ایستاده‌اند. خرید جواهر به‌صورت آنلاین هم کمترین محبوبیت را بین کاربران دارد.
کاربران بیشتر در چه بسترهایی با تبلیغات برندها مواجه می‌شوند؟
در گزارش یکتانت آمده است: «به‌طور متوسط، پاسخ‌دهندگان بیشترین مواجهه با تبلیغات برندها را در تلویزیون و کمترین مواجهه را در بیلبوردها تجربه می‌کنند. اما هرکدام از نسل‌ها میزان مواجهه متفاوتی با رسانه‌ها دارند؛ نسل Z بیشتر در معرض شبکه‌های اجتماعی و نسل Y و X بیشتر در معرض تلویزیون قرار دارند. برای نسل X بیشتر مواجهه با تبلیغات، در تلویزیون است. برای نسل Y پس از تلویزیون، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در جایگاه دوم کانال‌های تبلیغات برندها قرار دارد.»
اینفلوئنسرها تأثیر چشمگیری بر نسل Z دارند
اینفلوئنسرها اصلی‌ترین مسیر انتقال تبلیغات برندها به نسل Z هستند و نسل X کمترین تعامل را با اینفلوئنسرها دارند. در نسل X تعداد افراد کمتری به تبلیغات توجه می‌کنند. اما وقتی پای تبلیغات برای این گروه سنی در میان باشد پس از تلویزیون، گوگل، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها مناسب‌ترین راه هستند.
مردم تبلیغات روی بیلبوردها را کمتر باور می‌کنند
در مورد میزان باورپذیری تبلیغات برندها اما وضعیت متفاوت است. ۲۴ درصد افراد به طور کلی تبلیغ در هیچ رسانه‌ای را باورپذیر نمی‌دانند. اما کسانی که تبلیغات را باور می‌کنند، از بین رسانه‌های مختلف، تبلیغات تلویزیون را بیشتر باور می‌کنند و پس از آن، گوگل، شبکه‌های اجتماعی، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و پیامک به‌ترتیب بیشترین میزان باورپذیربودن را دارند. بیلبوردها هم کمترین امتیاز را از نظر باورپذیری دریافت کرده‌‌اند.
افزایش ۱۲٫۵ درصدی تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وبسایتهای ایرانی
در سال ۱۴۰۲ تعداد دفعات نمایش تبلیغ در وبسایتهای ایرانی بیش از ۹۰۰ میلیارد بار بوده که رشد ۱۲٫۵ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد. تعداد وبسایتهای ایرانی نمایش‌دهنده تبلیغ در سال ۱۴۰۲ هم مثل سال قبل از آن بیش از ۴ هزار سایت بوده است.
یکتانت در گزارش خود درباره وبسایتهای نمایش‌دهنده تبلیغ نوشته است: «تنوع حوزه فعالیت وبسایتهای ایرانی، که ناشر تبلیغات هستند، پتانسیل قابل توجهی برای تمامی کسب‌وکارها فراهم کرده است. تبلیغ‌دهندگان می‌توانند با توجه به حوزه فعالیت و شناخت مخاطبان هدف خود، تبلیغات کسب‌وکارشان را هدفمندتر و بهینه‌تر تولید و منتشر کنند.»
بر اساس آمارهای یکتانت، سهم وبسایتهای «آهنگ و موسیقی» در نمایش تبلیغ (با ۱۴٫۶ درصد) بیشتر از سایر سایت‌ها است. سایت‌های سیاسی-اجتماعی، ورزشی و اقتصادی-مالی هم در رده‌های بعدی قرار دارند.
کدام کسب‌وکارها بیشتر برای تبلیغ در وب فارسی هزینه می‌کنند؟
در میان کسب‌وکارهای مختلفی که تبلیغات دیجیتال انجام می‌دهند، بیش از همه کسب‌وکارهای فعال در حوزه‌های خرده‌فروشی هستند که برای تبلیغ در وب فارسی هزینه می‌کنند. ارز دیجیتال، خدمات تجاری، بانک و اجاره اقامتگاه هم سایر حوزه‌های کسب‌وکاری هستند که برای این نوع از تبلیغات هزینه صرف می‌کنند.
میزان بازدید روزانه از ناشران برتر تبلیغ در وب فارسی در وبسایتهای ورزشی بیش از همه بوده است. پس از آن، سایت‌های سیاسی-اجتماعی و سایت‌هایی که محتوای متنوع در موضوعات گوناگون منتشر می‌کنند، بیشترین بازدید روزانه را داشته‌اند.