پلتفرم تریبون با در پژوهشی با مشارکت 483 نفر ار فعالان رسانه، به بررسی وضعیت رانه‌های ایرانی پرداخته و نتایج این پژوهش را به تازگی منتشر کرده است.
به گزارش ایدنا (رسانه تبلیغات ایران) بر اساس گزارش تریبون، رسانه‌های ایرانی در سال 1402 با مشکلات متعددی روبرو بوده‌اند؛ «مشکلات اقتصادی و مالی»، «فیلترینگ و اختلالات اینترنت» و «تغییرات الگوریتم‌های گوگل» پرتکرارترین مشکلات رسانه‌ها در این سال بوده است.
چنانکه تریبون گزارش داده، بیش از ۸۳ درصد مشارکت‌کنندگان در این پژوهش را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. به این اعتبار می‌توان گفت که گزارش مذکور، یک روایت زنانه از وضعیت رسانه در ایران است. همچنین ۵۶ درصد مشارکت‌کنندگان ساکن پایتخت هستند. به‌علاوه، ۳۱ درصد مشارکت‌کنندگان در این پژوهش بیش از ۱۵ سال در حوزه رسانه سابقه دارند. داده‌های این گزارش نشان می‌دهد، دسته‌بندی رسانه‌های خبرگزاری و سایت‌های خبری با ۱۷درصد بیشترین میزان رسانه را در خود جای داده است.
۳۴ درصد صاحبان امتیاز، مدیران مسئول و مسئولان بازرگانی اعلام کرده‌اند رسانه محل فعالیتشان بین سال ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ تأسیس شده است.
رسانه‌های کوچک مقیاس
۴۴ درصد مشارکت‌کنندگان در پژوهش تریبون اعلام کرده‌اند تحریریه رسانه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند، بین ۲ تا ۵ عضو دارد و ۱۳ درصد آنان در رسانه‌های با تحریریه بالای ۲۰ نفر فعالیت می‌کنند.
۵۶ درصد مشارکت‌کنندگان خود را صاحب امتیاز رسانه معرفی کرده‌اند. ۹۲ درصد صاحبان امتیاز رسانه‌ها آقا و ۸ درصد آنان خانم هستند. بیشترین میزان حضور خانم‌ها در حوزه رسانه متعلق به نقش خبرنگاری با ۴۱ درصد است.
۱۳ رصد فعالان رسانه‌ای اعلام کرده‌اند سال ۱۴۰۲ برای مهاجرت اقدام کرده‌اند. براساس پژوهش‌های تریبون درباره بررسی وضعیت متخصصان سئو، روابط‌عمومی و فعالان رسانه، سال ۱۴۰۲ فعالان رسانه‌ای کمتر از همه اقدام به مهاجرت کرده‌اند.
وقتی پول هست اما کم است
مشکلات اقتصادی و مالی، فیلترینگ و اختلالات اینترنت همچنین تغییرات الگوریتم‌های گوگل به‌ترتیب ۳ چالش بزرگ رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ بوده است.
۸۱ درصد فعالان رسانه‌ای اعلام کرده‌اند فیلترینگ و اختلالات اینترنت سرعت و دسترسی‌پذیری سایت رسانه‌ها را کاهش داده است. محدودیت در استفاده از سرویس‌های بین‌المللی موردنیاز، ایجاد مشکل در پوشش اخبار بین‌المللی و کاهش امنیت سایبری به‌ترتیب در جایگاه‌های بعدی در زمینه آسیب‌های فیلترینگ و اختلالات اینترنت قرار گرفته است.
فعالان رسانه: حقوق‌ها کافی نیست
۹۰ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران که فقط در یک رسانه یا در ۲ رسانه فعالیت می‌کنند، اعلام کرده‌اند حقوقشان آنها را از اشتغال به مشاغل دیگر بی‌نیاز نمی‌کند. همچنین ۸۴ درصد آنان که در بیش از ۳ رسانه فعالیت می‌کنند، نیز حقوق خود را کافی نمی‌دانند.
۶۳ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران که در یک رسانه فعالیت می‌کنند، شغلی خارج از حوزه رسانه دارند. شغل دوم ۴۷ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران که فقط در یک رسانه فعالیت می‌کنند، «تولید محتوا» است.
۴۵ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران به‌شکل حق‌التحریر با رسانه‌ها همکاری می‌کنند. میزان همکاری ثابت در افرادی که فقط در یک رسانه فعالیت می‌کنند، از بقیه بیشتر است: ۶۳ درصد.
براساس داده‌های اولین گزارش رسانه تریبون، ۵۴ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران تحت پوشش بیمه نیست.
۲۴ درصد خبرنگاران، دبیران سرویس و سردبیران اعلام کرده‌اند بالای ۸۰ درصد محتوای رسانه‌شان تولیدی است. همچنین ۲۵ درصد آنان میزان محتوای تولیدی رسانه محل فعالیت خود را زیر ۲۰ درصد اعلام کرده‌اند.
امیدها به بخش خصوصی
۳۸ درصد مدیران رسانه‌ای اعلام کرده‌اند در فکر تأسیس رسانه جدیدی نیستند. سود‌ده نبودن رسانه و نداشتن سرمایه کافی دلایل عمده بی‌علاقگی آنان به تأسیس رسانه جدید اعلام شده است. ۹۲ درصد افرادی که نداشتن سرمایه کافی را دلیلی برای تأسیس‌نکردن رسانه جدید می‌دانستند، اعلام کرده‌اند درصورت وجود سرمایه‌گذار، رسانه جدید تأسیس خواهند کرد.
در همین راستا، ۹۰درصد از صاحبان امتیاز، مدیران مسئول و مدیران بازرگانی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را در بهبود وضعیت اقتصادی رسانه‌ها مؤثر می‌دانند. همچنین ۶۱درصد از صاحبان امتیاز و مدیران مسئول اعلام کرده‌اند که مایل به جذب سرمایه هستند.
با تشکر از رپورتاژ آگهی‌ها
در بخشی از پژوهش اولین گزارش رسانه تریبون، صاحبان رسانه، مدیران مسئول و مدیران بازرگانی شریان‌های اصلی درآمد رسانه‌ها را اولویت‌بندی کرده‌اند. براساس اولویت‌بندی آنان، به‌ترتیب انتشار رپورتاژ آگهی، انتشار بک‌لینک، فروش جایگاه‌های بنری، تبلیغات کلیکی، فروش بسته‌های روابط‌عمومی و همکاری در فروش (Affiliate Marketing) شریان‌های اصلی درآمد رسانه‌ها را تشکیل می‌دهند.
همچنین درآمد بیش از نیمی از رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد نکرده است. درآمد ۳۰ درصد رسانه‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است.
۶۴ درصد صاحبان رسانه، مدیران مسئول و مدیران بازرگانی پلتفرم‌های تبلیغاتی و ارتباط با رسانه مانند یکتانت و تریبون را در بهبود وضعیت مالی رسانه‌ها مؤثر دانسته‌اند.
اشتباه می‌زنی داداش
تولید محتوا، زیرساخت فنی، سئو (SEO)، مکان فیزیکی دفتر رسانه و بازرگانی، به‌ترتیب بیشترین هزینه‌های رسانه‌ها هستند.
۸۳ درصد رسانه‌ها اعلام کرده‌اند سال ۱۴۰۲ ناچار شدند برای کاهش هزینه‌هایشان سیاست‌هایی را پیش بگیرند. براساس اعلام صاحبان رسانه، مدیران مسئول و مدیران بازرگانی، رسانه‌ها سال ۱۴۰۲ برای کاهش هزینه‌های خود به‌ترتیب سیاست‌هایی مانند متوقف‌کردن توسعه رسانه، کم‌کردن محتوای تولیدی، تعدیل نیرو، دورکاری و حذف سرویس تخصصی را پیش گرفته‌اند.
به‌علاوه آنان سرمایه‌گذاری‌نکردن بخش خصوصی در حوزه رسانه و مطبوعات، کم شدن مخاطبان سطح وب و اقبال مردم به شبکه‌های اجتماعی، حمایت‌نکردن دولت، سانسور و محدودیت‌ها را عامل وضعیت بد اقتصادی رسانه‌ها دانسته‌اند.
۹ درصد رسانه‌هایی که پیش از سال ۱۳۸۰ تأسیس شده‌اند و ۳۰ درصد رسانه‌هایی که بین سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۵ تأسیس شده‌اند، زیان‌ده‌اند.
پاسخ صاحبان امتیاز و مدیران مسئول درباره زمان و سرمایه موردنیاز برای رسیدن رسانه به نقطه سربه‌سر مالی نشان می‌دهد از سال ۱۳۸۰ تاکنون، سرمایه و زمان موردنیاز برای برابر شدن میزان هزینه‌های رسانه‌ها با درآمدشان همواره کاهش یافته است.
میانگین زمان موردنیاز برای رسیدن به نقطه سربه‌سر پیش از سال ۱۳۸۰ برابر ۳ سال و ۴ ماه بوده و با کاهش ۳۲ درصدی به ۲ سال و ۳ ماه بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ رسیده است.
همچنین میانگین سرمایه موردنیاز برای رسیدن رسانه‌ها به نقطه سربه‌سر که پیش از سال ۱۳۸۰ یک‌میلیارد و ۲۵ میلیون تومان بوده با ۵۱ درصد کاهش به ۴۹۸ میلیون تومان بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ رسیده است.