هر سال موسسه‌هایی همچون پنتون (Pantone) بر اساس استانداردهای اعلامی خود رنگ سال را انتخاب می‌کنند و البته همین اتفاق، سر و صدای زیادی به پا می‌کند. این رنگ که به ادعای انتخاب‌کنندگانش، بازتاب‌دهنده روح زمانه و احساسات جمعی جهانی است، وارد عرصه‌های مختلفی از مد و دکوراسیون گرفته تا بازاریابی و تبلیغات می‌شود. اما آیا این انتخاب تأثیری واقعی و ماندگار دارد؟ یا صرفاً ابزاری است برای تحریک بازار و ایجاد هیجان‌های زودگذر؟
به گزارش ایدنا (رسانه تبلیغات ایران) انتخاب رنگ سال معمولا در رسانه‌ها و بازارهای تبلیغاتی مورد توجه قرار می‌گیرد و دست‌کم یکی دو هفته این انتخاب مورد بحث و بررسی است. البته پیش از این در صنعت طراحی لباس و اکسسوار رنگ سال اهمیت بیشتری داشت اما در یک دهه گذشته و به ویژه پس از همه گیری کرونا دیگر کمتر کسی به یادش می‌ماند رنگ سال چه بود؟ اصولا نسل جدید یا همان نسل زد چندان هم با رنگ‌های تحمیلی موسسه‌های مختلف سر سازش ندارند و فردیت در آنها پررنگ تر از آن است که تن به چنین انتخاب‌هایی بدهند.
اما به طور کلی رنگ سال چه اهمیتی می‌تواند داشته باشد؟
از نمادگرایی تا واقع‌گرایی
انتخاب رنگ سال در ابتدا با هدف ایجاد زبان مشترک میان طراحان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان شکل گرفت. پنتون ادعا می‌کند که رنگ‌های منتخبش حاصل تحلیل روندهای جهانی، اقتصادی و فرهنگی است. برای مثال، در سال‌هایی که جهان با بحران‌هایی چون پاندمی یا رکود اقتصادی مواجه بوده، رنگ‌های آرامش‌بخش و ملایم انتخاب شده‌اند. در مقابل، رنگ‌های پرجنب‌وجوش‌تر معمولاً بازتاب دوران رشد و نوآوری هستند.
اما باید پرسید: آیا مصرف‌کننده عادی واقعاً این مفاهیم عمیق را درک می‌کند؟ یا انتخاب رنگ سال بیشتر به طراحان و برندها مربوط است تا مشتریانی که در نهایت تصمیم به خرید می‌گیرند؟
تأثیر بر بازار: واقعیت یا اغراق؟
رنگ سال قطعاً برای برخی صنایع، به‌ویژه مد، آرایش و طراحی داخلی، به یک معیار تبدیل شده است. برندهایی مانند دیور یا گوچی گاهی با ارائه محصولاتی منطبق بر رنگ سال، فروش خود را افزایش می‌دهند. اما این تأثیر اغلب به کالاهای لوکس یا خاص محدود می‌شود.
در صنایعی مثل فناوری یا خودرو، رنگ سال جایگاه کمرنگ‌تری دارد. دلیل این امر روشن است: مشتریان در این بخش‌ها به جای زیبایی بصری، به عملکرد، قیمت و دوام محصول توجه می‌کنند. برای مثال، رنگ سال هرچه که باشد، احتمالاً تأثیری بر انتخاب رنگ گوشی هوشمند یا خودروی شما نخواهد داشت.
برندسازی: فرصت یا محدودیت؟
در بحث برندینگ، استفاده از رنگ سال می‌تواند دو نتیجه متفاوت داشته باشد:
1.هم‌گامی با روندها:
برندهایی که از رنگ سال در تبلیغات یا طراحی‌های خود استفاده می‌کنند، ممکن است به‌عنوان مدرن و به‌روز دیده شوند. این کار به‌ویژه برای برندهایی که در حوزه خلاقیت و طراحی فعالیت می‌کنند، مؤثر است.
2.خطر کلیشه‌شدن:
استفاده بی‌هدف از رنگ سال می‌تواند هویت برند را تحت تأثیر منفی قرار دهد. اگر رنگ منتخب با پیام برند همخوانی نداشته باشد، ممکن است مخاطب آن را به‌عنوان یک حرکت سطحی یا صرفاً تبلیغاتی تعبیر کند.
جذابیت برای مصرف‌کنندگان: کمتر از انتظار
با وجود تمام هیاهوی رسانه‌ای، تأثیر واقعی رنگ سال بر مصرف‌کنندگان متوسط جای بحث دارد. برای بسیاری از افراد، رنگ یک محصول عامل تعیین‌کننده‌ای نیست؛ به‌ویژه اگر این رنگ با سلایق شخصی آنها همخوانی نداشته باشد. به‌عنوان مثال، رنگ سال ۲۰۲۴ که به‌تازگی اعلام شده، اگرچه ممکن است در ویترین فروشگاه‌ها جذاب به نظر برسد، اما برای مخاطبی که به رنگ‌های خنثی یا کلاسیک علاقه دارد، اهمیتی ندارد.
اهمیت رسانه‌ای: رنگ سال به‌عنوان یک ابزار بازاریابی
حقیقت این است که انتخاب رنگ سال بیشتر از آن‌که به مصرف‌کنندگان خدمت کند، به برند پنتون و رسانه‌ها سود می‌رساند. هر سال، معرفی رنگ جدید فضایی از هیجان و بحث در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها ایجاد می‌کند. این چرخه تبلیغاتی خود به پنتون اجازه می‌دهد تا موقعیتش را به‌عنوان یک مرجع در دنیای طراحی تقویت کند.
آینده رنگ سال: نیاز به بازنگری
با گسترش تنوع فرهنگی و ترجیحات شخصی در جهان امروز، ممکن است مفهوم رنگ سال اهمیت خود را از دست بدهد. روندهای شخصی‌سازی در بازاریابی و طراحی، برندها را به سمتی سوق می‌دهد که به‌جای پیروی از یک جریان واحد، روی سلایق متنوع تمرکز کنند.
در نهایت، رنگ سال اگرچه همچنان برای گروهی از صنایع و مخاطبان جذاب است، اما برای بسیاری دیگر یک مفهوم تجملی و کم‌اثر محسوب می‌شود. موفقیت یا شکست این ایده، بیش از هر چیز به نحوه استفاده از آن بستگی دارد: آیا به‌عنوان ابزاری هوشمندانه برای برندسازی و خلاقیت به کار می‌رود یا صرفاً به‌عنوان یک کلیشه تکراری و تبلیغاتی؟
نکته
رنگ سال بیشتر از آن‌که یک ضرورت باشد، یک فرصت است—فرصتی برای تفکر خلاقانه، بازاریابی هوشمندانه و البته، بهره‌برداری تجاری. اما برای بسیاری از برندها و مصرف‌کنندگان، اهمیت آن بسیار کمتر از چیزی است که ظاهرش نشان می‌دهد.